اکسیژن

از شرّ بنزین پتروشیمی ها خلاص می شویم؛ نفس بکشیم!

آیا انکار کنندگان آلاینده بودن این بنزین ها نباید پاسخ گوی تبعات استنشاق هوای آلوده ناشی از احتراق این نوع سوخت ها باشند؟
عصر ایران؛ سروش بامداد- معاون رییس جمهور و رییس سازمان حفاظت محیط زیست از عزم جدی دولت برای حذف بنزین تولیدی واحدهای پتروشیمی و جایگزینی بنزین با استاندارد یورو 4 یا بنزین پاک به جای آن خبر داده است.

معصومه ابتکار که شامگاه چهارشنبه در برنامه تلویزیونی «شب آفتابی» سخن می گفت تاکید کرد: «اینها تنها سخن من یا خواست سازمان حفاظت محیط زیست نیست، آقای وزیر نفت نیز پی گیر است و در جلسه هیات دولت هم موضوع مطرح و تصویب شده است.»

سال پیش که بحث ارتباط آلودگی هوا در کلان شهرها دامن گیر شد این پرسش به میان آمد که اگر آلودگی هوای تهران تنها به خاطر پدیده وارونگی و پایداری هوای آلوده با آغاز فصل سرما است چرا شهرهای دیگر که ویژگی های تهران را ندارند در این وضعیت گرفتار شده اند؟

اینجا بود که تنها مولفه مشترک آلوده کننده به عنوان مهم ترین عامل مطرح شد که همانا بنزین تولید واحدهای پتروشیمی بود که در دولت احمدی نژاد به مثابه یکی از راهکارهای جبران کمبود بنزین به کار گرفته شد و با انکار تبعات زیان بار آن برای سلامت شهروندان به آن می بالیدند و اگر کسی از زیان آور بودن این روش سخن می گفت روی ترش می کردند و دلیل و بهانه می آوردند. درک این موضوع که این کار سلامت شهروندان را تهدید می کند اما دشوار نبود. اول به این خاطر که هم تهران آلوده شده بود و هم 7 کلان شهر دیگر. اتفاقی که در سال های قبل رخ نداده بود. دوم به این دلیل که اگر تولید بنزین با این سهولت و سرعت میسر بود و دغدغه های زیست محیطی در میان نباشد دیگران نیز از این کارها انجام می دادند.

کارشناسان اما با تردید و نگرانی این موضوع را مطرح می کردند زیرا وزارت نفت در دولت سابق واکنش نشان می داد و قضیه را منکر می شد. دستگاه های مرتبط دیگر نیز حاضر به اظهار نظر نبودند. در این میان تنها صدایی که شنیده می شد از جانب دکتر ابتکار بود که در مقام رییس کمیته محیط زیست و عضو شورای شهر تهران نسبت به تهدید سلامت شهروندان هشدار می داد. او هم از ارسال پارازیت هایی با منابع نامشخص ابراز نگرانی می کرد و هم تردید هایی را در باره بنزین های تازه تولید شده قابل طرح می دانست. عجیب این که برخی از آلاینده های این بنزین حتی در آزمایش های کنترل کیفیت نیز پیش بینی نشده است!

اکنون اما تنها پس از یک سال مردم در یک برنامه تلویزیونی سخنان یک مقام مسوول را می شنوند که به جای تلاش برای انکار واقعیت، واقع را بیان می کند. مجری «شب آفتابی» در آغاز کوشید سخنان خانم ابتکار را قدری تعدیل کند یا در حد حدس و گمان بداند اما صراحت و استدلال و استناد به سخنان و گزارش وزیر نفت و اشاره به طرح موضوع در هیات دولت را که دید این امکان را فراهم ساخت که رییس سازمان حفاظت محیط زیست توضیحات بیشتری ارایه کند.از این رو می توان گفت «شب آفتابی» در شامگاه چهارشنبه 14 اسفند 1392 نمونه ای از یک برنامه قابل قبول و بیان موضوعی تخصصی به زبان ساده و تشریح مقوله ای با ظاهر حساسیت زا وبا ملاحظات کامل آن گونه که از زبان مقامی در جایگاه معاون رییس جمهور انتظار می رود به حساب می آید.

تنها کافی است با یک جست و جوی ساده در شبکه مجازی نوع اظهار نظر درباره بنزین های کم کیفیت را در سال گذشته و همین روزها با آنچه این روزها از زبان رییس سازمان حفاظت محیط زیست با تاییدیه وزارت نفت می شنویم مقایسه کنیم تا دریابیم ادامه وضعیت گذشته چه بر سر سلامت و حتی جان شهروندان می آورد.

ضمن استقبال از این سخنان که به صورت رسمی نیز از جانب معاون وزیر نفت و مدیر عامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران بیان شده و از توقف تولید بنزین و اکتان افزاها خبر داده این واقعیت را نیز نباید از نظر دور داشت که ترکیباتی چون بنزن، تولوئن و زایلن نیز سرطان زا هستند. ترکیباتی که شاید به احتراق بهتر سوخت و بنزین می انجامد اما به دلیل مشکلاتی که برای سلامت مردم به بار می آورد به عنوان افزودنی سوخت یا اکتان افزا باید ممنوع باشد. از این منظر می توان گفت سازمان حفاظت محیط زیست به صرف همکاری وزارت نفت بر سر توقف تولید بنزین پتروشیمی ها نباید بسنده کند و دایره نظارت خود را باید بر تولید ترکیبات سرطان زای دیگر نیز بگستراند.

به عبارت دیگر شان نظارتی سازمان محیط زیست از این منظر بالاتر از وزارت نفت است و نیازی نبود مجری برنامه شب آفتابی تایید وزارت نفت را بخواهد بلکه به عکس بهتر آن بود که نظارت های دیگر هم خواسته می شد.

نکته دیگر این که کسانی که در این یک سال از این بنزین آلوده دفاع می کردند و برای هر رسانه که انتقادات را انعکاس می داد جوابیه طولانی و بعضا تهدید آمیز می فرستادند اکنون کجایند و آیا نباید پاسخ گوی تبعات استنشاق هوای آلوده ناشی از احتراق این نوع سوخت ها باشند؟ احتمالا توجیه می کنند که برای مقابله با تحریم بنزین و خودکفا شدن ابداع خود را عملیاتی کرده اند. حال آن که کافی بود بنزین سهمیه بندی شود. مصرف کمتر بهتراست یا مصرف بیشتر و تهدید سلامت و مبتلا شدن به بیماری های ناشی از آلودگی را؟

می توان گفت «شب آفتابی» در چهارشنبه شب اسم با مسمایی شده بود. شبی که آفتاب واقعیت تولید بنزین آلوده بر دروغ هایی که در یک سال گذشته درباره منابع دیگر آلودگی به خورد مردم داده شد چربید.